<-PollName->
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
???????: پویان | 
یک شنبه 28 فروردين 1390
نابودی جنگل ها و عوامل آنها
در تاریخ آمده است که ایرانیان از دیر باز علاقمند به کاشت درخت بودند. به همین دلیل است که در ایران بوستان ها و باغ های با شکوه و زیبای بسیاری وجود داشته است.
در تاریخ آمده است که ایرانیان از دیر باز علاقمند به کاشت درخت بودند. به همین دلیل است که در ایران بوستان ها و باغ های با شکوه و زیبای بسیاری وجود داشته است. از پاسارگاد، پایتخت کوروش، پایتختی در میان پردیس ها می توان نام برد که به گواه باستان شناسان، سیستمی از آبیاری با استفاده از جوی ها و حوضچه ها را در آن جا نشان داده اند. پاسارگاد کهن ترین باغ ایرانی است. در شاهنامه فردوسی بارها و باره از باغ ها و مرغزارهایی سخن گفته شده است که در پیرامون آتشگاه فیروزآباد وجود داشتند و منتسب به این معبد بوده اند. ایرانی ها در ساختن باغ ها و باغچه در حیاط ها و دور و بر بناهای خود تبحر داشتند. درخت مظهر زیبایی و حیات و یکی از زیباترین و پرثمرترین نعمت های بیکران خداوند است که بخش مهمی از نیازهای انسان را برآورده می سازد. اما هم اکنون با این همه تاکید در شریعت اسلام و این پیشینه تاریخی چه بر سر این پردیس ها و باغ ها و حتی جنگل های زیبا و خدادادی ایران آمده است؟
(در روایتی امیرالمؤمنان حضرت علی (ع) می فرمایند: از جمله عوامل افزایش عمر (طول عمر)، عبارت است از: پرهیز از مردم آزاری و قطع و نابود ساختن درختان سرسبز)
این مقاله به مناسبت هفته منابع طبیعی از نظرگرامیتان می گذرد.
از منظر علم و مدیریت جنگل، جنگل های ایران که نزدیک به۹ درصد از مساحت کشور را تشکیل می دهند به دو گروه جنگل های شمال و جنگل های خارج از شمال تقسیم شده اند. جنگل های شمال به تمام ناحیه رویشی هیرکانی و خزری اطلاق می شود و جنگل های خارج از شمال نیز در۴ ناحیه رویشی، ارسباران، ایران و توران، زاگرس و خلیج و عمانی قرار دارند. براساس پژوهش های انجام شده، وضعیت جنگل های ایران در دهه۱۳۲۰ با امروز تفاوت بسیاری از نظر سطح و کیفیت داشته است. مساحت کل این جنگل ها در آن زمان در حدود۱۸ تا۱۹ میلیون هکتار تخمین زده شده است که در حاضر نزدیک به۱۲ میلیون هکتار است؛ یعنی سالانه۵۰ تا۱۰۰ هزار هکتار از جنگل ها از بین می رود. همچنین طبق برآوردهای رسمی از حدود۸ تا۱۰ میلیون جنگل بلوط غرب، کمتر از۳ میلیون هکتار باقی مانده است. اما مهندسان جنگلداری و منابع طبیعی حتی این رقم را نیز رقم صحیحی نمی دانند. به زعم آنها در حقیقت جنگل های واقعی ایران در حدود۸/۱ میلیون هکتار در دامنه های شمالی البرز و در استان های شمال ایران قرار دارند.
طبق همین داده ها، جنگل های شمال ایران در دو دهه گذشته۳/۴ میلیون هکتار برآورد شده بود که امروز حدود۱/۹ میلیون هکتار آن باقی مانده است.
● جنگل های شمال
دانشمندان علم جنگل، جنگل های شمال ایران را کهن ترین جنگل های جهان می دانند که از نظر ذخایر ژنتیکی و تنوع گیاهی دارای ویژگی های منحصر به فردی هستند و باید از آنها به عنوان میراث ارزشمند بشری، محافظت شود. قدمت این جنگل ها به دوران سوم زمین شناسی باز می گردد؛ در دوران چهارم زمین شناسی، با وقوع عصر یخبندان و پیشروی یخ های قطبی به بخش های جنوبی، قسمت اعظم نیمکره شمالی زمین، زیر پوشش یخ و سرما قرار گرفت که بسیاری از گیاهان و گونه های درختی و برخی جانوران از بین رفتند. اما جنگل های ناحیه خزری که به جنگل های هیرکانی مشهور هستند به علت وجود اعتدال در آب و هوای منطقه و عدم یخبندان، پس از عقب نشینی دوران یخ بندان، محفوظ ماندند. برخی از کارشناسان دانشگاهی در حوزه جنگل، منشا جنگل های اروپایی به ویژه اروپای شرقی را پس از عصر یخبندان، به جنگل های خزری هیرکانی نسبت می دهند.
دکتر تیمور شاهراجی مدرس دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان، درباره ارزش جنگل های شمال ایران می گوید : »جنگل های شمال ایران از نظر تنوع گونه های درختی و درختچه ای منحصر به فرد هستند و از نظر اقلیم نیز جزو
جنگل های معتدله به حساب می آیند.« او یادآور می شود: »با توجه به اهمیت علم ژنتیک در دنیای امروز، جنگل های شمال و جانوران آن، به عنوان یک منبع و ذخیره ژنی محسوب می شوند که همه موظفند از این جانوران و گونه های گیاهی حفاظت کنند تا از خطر نابودی آنها جلوگیری شود. چرا که درختان این جنگل ها، از نظر دیرینه شناسی دارای اهمیت زیادی بوده و دارای۵۰ گونه درخت و درختچه هستند.
● عوامل نابودی جنگل های شمال
بهره برداری های با جواز و بی جواز، تغییر کاربری برای کشاورزی و احداث صنایع، اجرای ناموفق و غلط برخی طرح های جنگلداری، آتش سوزی های عمدی و غیرعمدی، حضور دام و زندگی در برخی در روستاهای در حاشیه جنگل های کشور از جمله عوامل این کاهش سطح هستند. اما پرسش این است که آیا سهم این عوامل در تخریب و نابودی جنگل های ایران با هم برابر است؟ و آیا تبر روستایی همان قدر جنگل ها را تخریب می کند که اره موتوری های بهره برداران؟
● تبر روستایی و قاچاقچی چوب
»روستاییان باعث نابودی جنگل های شمال ایران شده اند« این، عبارتی است که بارها از زبان برخی از مدیران و معاونان حوزه جنگل بیان شده و در طرح های »خارج کردن روستاییان از جنگل ها و حواشی آن نیز لحاظ شده است. اما اگر به قلب جنگل های ایران سفر کنید به اشتباه بودن چنین برداشتی پی خواهید برد.
پروفسور علی یخکشی فوق دکترای مدیریت محیط زیست از دانشگاه گوتینگتن آلمان در این باره می گوید: »روستایی اگر هم درختی را قطع کند از سر ناچاری است. ضمن اینکه معمولاً روستاییان هنگام زدن درخت برای تهیه هیزم، به خیلی از موارد توجه می کنند. اما طبیعی است وقتی که مسئولان به فکر تامین سوخت برای روستاهای حاشیه جنگل نباشند، روستایی مجبور است برای گرم کردن خود و خانواده اش در آن سرما و رطوبت دهشتناک جنگل، اجبارا در طی زمستان چند درخت را قطع کند. اما مگر تبر یک روستایی چقدر قدرت دارد؟« دکتر یخکشی معتقد است که اگر براساس علم جنگلداری، از کارکردهای جنگل استفاده شود می توان در تمام روستاها از یکسو جنگل ها را توسط خود روستاییان حفظ کرد و از سوی دیگر با برداشت پایدار و علمی از زمین، خاک، آب و جنگل، تمام مایحتاج روستاییان را فراهم آورد.
همه روستاییان حاشیه جنگل های شمال را که با هم سرجمع کنی، قدرت تخریب تبرهایشان به قدرت یکی از اره متوری های یک کارخانه نئوپان و چوب نمی رسد. آنها می توانند در یک چشم بر هم زدن، چندین درخت را بر زمین بزنند.« این را یک جنگلبان می گوید؟ او تاکید می کند طی چند دهه گذشته، به جای صدای پرندگان و زوزه باد، غالب اوقات در جنگل، صدای غرش اره موتوری ها به گوش می رسیده است. که متاسفانه بسیاری از آنها در اغلب طرح های بهره برداری و با مجوز بوده است!
● طی دهه های گذشته قاچاق چوب، یکی از دلایل عمده نابودی
جنگل های شمال ایران بوده است. به طوری که صدها و هزاران هکتار از منحصر به فردترین گونه های این درختان، خوراکی برای چرخیدن چرخ های کارخانه های نئوپان بوده است. این کارخانه ها که در ابتدا و در هنگام اخذ موافقت اصولی، استفاده از غوزه پنبه را یکی از اصلی ترین مواد اولیه خود برای ساخت نئوپان عنوان می کنند و موافقت اصولی می گیرند، بعضاً در ادامه کار این تعهد را زیر پا گذاشته و بهترین درختان منحصر به فرد شمال را از دم تیغ می گذرانند.
● مجوزهای جدید
با این همه عجیب به نظر می رسد که مجوز این کارخانه ها و همچنان صادر می شود و لازم است سازمان های ذیربط در این باره برنامه هایی براساس دیدگاه های توسعه پایدار تدوین می کنند.
● طرح های جنگلداری و بهره بردار غیرتخصصی
این طرح ها، با جاری شدن سیلاب های ویرانگر در شمال و جنوب کشور در اثر کاهش سطح پوشش گیاهی، طی سالهای اخیر به تدریج به سوی علمی تر شدن چگونگی برداشت ها، راه پیموده است. اما به این اتفاق در شرایطی افتاده که دیگر کار از کار گذشته است و در شرایطی اجرا می شود که بهره برداران، جنگل ها را تُنُک کرده و بسیاری از گونه های گران بها و ارزشمند نابود شده است.
دکتر اسماعیل کهرم در این باره می گوید: »میزان برداشت پایدار از جنگل ها باید۳/۲ میلیون مترمکعب باشد؛ اما۶ میلیون مترمکعب از جنگل های هیرکانی شمال کشور برداشت می شود که دست کم سه میلیون سال قدمت دارند.«
متاسفانه بخش های بزرگی از جنگل های شمال کشور در دست بهره بردارانی است که از علم جنگل و محیط زیست هیچ نمی دانند و فقط تاجران خوبی هستند. آنها می خواهند در کمترین مدت سرمایه گذاری، بالاترین میزان سود را به دست بیاورند و از تمام۱۸ مورد ارزش جنگل ها، تنها ارزش تولید چوب آن را می شناسند؛ در حالی که در علم جنگلداری، جنگل ها از ارزش های بسیاری برخوردارند که از جمله می توان به »تولید اکسیژن« ، »جذب کربن«، »جذب گرد و غبار«، »ذخیره آب در ریشه ها«، »جلوگیری از فرسایش خاک«، »مقابله با سیل« و کارکردهای بسیار دیگر اشاره کرد.
● تغییر کاربری جنگل ها
تا همین چندی پیش غالب تغییر کاربری ها یا به منظور انجام کشاورزی بود و یا ساخت ویلا که البته بسیاری از ارزشمندترین گونه های گیاهی و جنگل های هیرکانی را به کام مرگ کشید. اکنون، چند سالی است که منابع طبیعی ایران با دشمنی جدید مواجه شده است. ساخت کارخانه های صنعتی، طی چهار سال اخیر بخش های بزرگی از جنگل های گیلان را قربانی کرده و جنگل های گلستان و مازندران را با تهدید جدی مواجه کرده است.
جنگل های سراوان رشت نخستین قربانیان اجرای مصوبه ساخت شهرک های صنعتی در استان گیلان بودند. در گلستان درختان پارک ملی، بارها و باره در خطر تهدید جدی قرار گرفته اند.
جنگل های کهنسال مازندران نیز از این بلایا در امان نمانده اند.
دکتر مجید مخدوم استاد محیط زیست دانشگاه تهران معتقد است: »در پنج سال اخیر، به دلیل شتاب گرفتن مصوبات احداث طرح های صنعتی و احداث شهرک های صنعتی جدید، و همچنین توسعه شهرک های صنعتی موجود، پاکتراشی و تغییر کاربری جنگل شتاب بیشتری گرفته است.«
● تغییر کاربری و سدسازی
»درخت ها می میرند تا سدها برافراشته شوند« این، واقعیتی انکارناپذیر است. براساس گزارش ها و مستندات موجود، تمام سدهایی که طی دو دهه گذشته احداث شده اند بدون توجه به استانداردهای زیست محیطی ساخته شده و برای ساخت مخزن، تاج و یا آبگیری، ده ها و گاه صدها هکتار از جنگل های هیرکانی بکر و ارزشمند را قربانی کرده اند. این طرح ها در حالی اجرا می شوند که بر اساس طرح صیانت از جنگل های شمال »پروژه های عمرانی در دست اجرا، نباید منجر به کاهش سطح جنگل شود.« حوادث غیرمرقبه نظیر آتش سوزی، سیل و نیز زباله و چرای دام در جنگل،
جاده سازی و راهسازی در جنگل ها، عبور لوله های گاز، بخشی دیگر از عواملی است که آسیب های جبران ناپذیری به جنگل های باقیمانده کشور می رساند. به نظر می رسد تا تغییر نگرش تمامی وزارتخانه ها و دولتمردان نسبت به مقوله منابع طبیعی و جنگل، ماجرای نابودی جنگل های ایران همچنان ادامه دارد و تنها در صورتی می توان به پایان این روند تخریبی امید داشت که دست اندرکاران به اهمیت جنگل در زندگی بشر و سلامت زمین پی برده و آن را در سیاست های راهبردی و سپس مصوبه ها منتقل کند.
در تاریخ آمده است که ایرانیان از دیر باز علاقمند به کاشت درخت بودند. به همین دلیل است که در ایران بوستان ها و باغ های با شکوه و زیبای بسیاری وجود داشته است. از پاسارگاد، پایتخت کوروش، پایتختی در میان پردیس ها می توان نام برد که به گواه باستان شناسان، سیستمی از آبیاری با استفاده از جوی ها و حوضچه ها را در آن جا نشان داده اند. پاسارگاد کهن ترین باغ ایرانی است. در شاهنامه فردوسی بارها و باره از باغ ها و مرغزارهایی سخن گفته شده است که در پیرامون آتشگاه فیروزآباد وجود داشتند و منتسب به این معبد بوده اند. ایرانی ها در ساختن باغ ها و باغچه در حیاط ها و دور و بر بناهای خود تبحر داشتند. درخت مظهر زیبایی و حیات و یکی از زیباترین و پرثمرترین نعمت های بیکران خداوند است که بخش مهمی از نیازهای انسان را برآورده می سازد. اما هم اکنون با این همه تاکید در شریعت اسلام و این پیشینه تاریخی چه بر سر این پردیس ها و باغ ها و حتی جنگل های زیبا و خدادادی ایران آمده است؟
(در روایتی امیرالمؤمنان حضرت علی (ع) می فرمایند: از جمله عوامل افزایش عمر (طول عمر)، عبارت است از: پرهیز از مردم آزاری و قطع و نابود ساختن درختان سرسبز)
این مقاله به مناسبت هفته منابع طبیعی از نظرگرامیتان می گذرد.
از منظر علم و مدیریت جنگل، جنگل های ایران که نزدیک به۹ درصد از مساحت کشور را تشکیل می دهند به دو گروه جنگل های شمال و جنگل های خارج از شمال تقسیم شده اند. جنگل های شمال به تمام ناحیه رویشی هیرکانی و خزری اطلاق می شود و جنگل های خارج از شمال نیز در۴ ناحیه رویشی، ارسباران، ایران و توران، زاگرس و خلیج و عمانی قرار دارند. براساس پژوهش های انجام شده، وضعیت جنگل های ایران در دهه۱۳۲۰ با امروز تفاوت بسیاری از نظر سطح و کیفیت داشته است. مساحت کل این جنگل ها در آن زمان در حدود۱۸ تا۱۹ میلیون هکتار تخمین زده شده است که در حاضر نزدیک به۱۲ میلیون هکتار است؛ یعنی سالانه۵۰ تا۱۰۰ هزار هکتار از جنگل ها از بین می رود. همچنین طبق برآوردهای رسمی از حدود۸ تا۱۰ میلیون جنگل بلوط غرب، کمتر از۳ میلیون هکتار باقی مانده است. اما مهندسان جنگلداری و منابع طبیعی حتی این رقم را نیز رقم صحیحی نمی دانند. به زعم آنها در حقیقت جنگل های واقعی ایران در حدود۸/۱ میلیون هکتار در دامنه های شمالی البرز و در استان های شمال ایران قرار دارند.
طبق همین داده ها، جنگل های شمال ایران در دو دهه گذشته۳/۴ میلیون هکتار برآورد شده بود که امروز حدود۱/۹ میلیون هکتار آن باقی مانده است.
● جنگل های شمال
دانشمندان علم جنگل، جنگل های شمال ایران را کهن ترین جنگل های جهان می دانند که از نظر ذخایر ژنتیکی و تنوع گیاهی دارای ویژگی های منحصر به فردی هستند و باید از آنها به عنوان میراث ارزشمند بشری، محافظت شود. قدمت این جنگل ها به دوران سوم زمین شناسی باز می گردد؛ در دوران چهارم زمین شناسی، با وقوع عصر یخبندان و پیشروی یخ های قطبی به بخش های جنوبی، قسمت اعظم نیمکره شمالی زمین، زیر پوشش یخ و سرما قرار گرفت که بسیاری از گیاهان و گونه های درختی و برخی جانوران از بین رفتند. اما جنگل های ناحیه خزری که به جنگل های هیرکانی مشهور هستند به علت وجود اعتدال در آب و هوای منطقه و عدم یخبندان، پس از عقب نشینی دوران یخ بندان، محفوظ ماندند. برخی از کارشناسان دانشگاهی در حوزه جنگل، منشا جنگل های اروپایی به ویژه اروپای شرقی را پس از عصر یخبندان، به جنگل های خزری هیرکانی نسبت می دهند.
دکتر تیمور شاهراجی مدرس دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان، درباره ارزش جنگل های شمال ایران می گوید : »جنگل های شمال ایران از نظر تنوع گونه های درختی و درختچه ای منحصر به فرد هستند و از نظر اقلیم نیز جزو
جنگل های معتدله به حساب می آیند.« او یادآور می شود: »با توجه به اهمیت علم ژنتیک در دنیای امروز، جنگل های شمال و جانوران آن، به عنوان یک منبع و ذخیره ژنی محسوب می شوند که همه موظفند از این جانوران و گونه های گیاهی حفاظت کنند تا از خطر نابودی آنها جلوگیری شود. چرا که درختان این جنگل ها، از نظر دیرینه شناسی دارای اهمیت زیادی بوده و دارای۵۰ گونه درخت و درختچه هستند.
● عوامل نابودی جنگل های شمال
بهره برداری های با جواز و بی جواز، تغییر کاربری برای کشاورزی و احداث صنایع، اجرای ناموفق و غلط برخی طرح های جنگلداری، آتش سوزی های عمدی و غیرعمدی، حضور دام و زندگی در برخی در روستاهای در حاشیه جنگل های کشور از جمله عوامل این کاهش سطح هستند. اما پرسش این است که آیا سهم این عوامل در تخریب و نابودی جنگل های ایران با هم برابر است؟ و آیا تبر روستایی همان قدر جنگل ها را تخریب می کند که اره موتوری های بهره برداران؟
● تبر روستایی و قاچاقچی چوب
»روستاییان باعث نابودی جنگل های شمال ایران شده اند« این، عبارتی است که بارها از زبان برخی از مدیران و معاونان حوزه جنگل بیان شده و در طرح های »خارج کردن روستاییان از جنگل ها و حواشی آن نیز لحاظ شده است. اما اگر به قلب جنگل های ایران سفر کنید به اشتباه بودن چنین برداشتی پی خواهید برد.
پروفسور علی یخکشی فوق دکترای مدیریت محیط زیست از دانشگاه گوتینگتن آلمان در این باره می گوید: »روستایی اگر هم درختی را قطع کند از سر ناچاری است. ضمن اینکه معمولاً روستاییان هنگام زدن درخت برای تهیه هیزم، به خیلی از موارد توجه می کنند. اما طبیعی است وقتی که مسئولان به فکر تامین سوخت برای روستاهای حاشیه جنگل نباشند، روستایی مجبور است برای گرم کردن خود و خانواده اش در آن سرما و رطوبت دهشتناک جنگل، اجبارا در طی زمستان چند درخت را قطع کند. اما مگر تبر یک روستایی چقدر قدرت دارد؟« دکتر یخکشی معتقد است که اگر براساس علم جنگلداری، از کارکردهای جنگل استفاده شود می توان در تمام روستاها از یکسو جنگل ها را توسط خود روستاییان حفظ کرد و از سوی دیگر با برداشت پایدار و علمی از زمین، خاک، آب و جنگل، تمام مایحتاج روستاییان را فراهم آورد.
همه روستاییان حاشیه جنگل های شمال را که با هم سرجمع کنی، قدرت تخریب تبرهایشان به قدرت یکی از اره متوری های یک کارخانه نئوپان و چوب نمی رسد. آنها می توانند در یک چشم بر هم زدن، چندین درخت را بر زمین بزنند.« این را یک جنگلبان می گوید؟ او تاکید می کند طی چند دهه گذشته، به جای صدای پرندگان و زوزه باد، غالب اوقات در جنگل، صدای غرش اره موتوری ها به گوش می رسیده است. که متاسفانه بسیاری از آنها در اغلب طرح های بهره برداری و با مجوز بوده است!
● طی دهه های گذشته قاچاق چوب، یکی از دلایل عمده نابودی
جنگل های شمال ایران بوده است. به طوری که صدها و هزاران هکتار از منحصر به فردترین گونه های این درختان، خوراکی برای چرخیدن چرخ های کارخانه های نئوپان بوده است. این کارخانه ها که در ابتدا و در هنگام اخذ موافقت اصولی، استفاده از غوزه پنبه را یکی از اصلی ترین مواد اولیه خود برای ساخت نئوپان عنوان می کنند و موافقت اصولی می گیرند، بعضاً در ادامه کار این تعهد را زیر پا گذاشته و بهترین درختان منحصر به فرد شمال را از دم تیغ می گذرانند.
● مجوزهای جدید
با این همه عجیب به نظر می رسد که مجوز این کارخانه ها و همچنان صادر می شود و لازم است سازمان های ذیربط در این باره برنامه هایی براساس دیدگاه های توسعه پایدار تدوین می کنند.
● طرح های جنگلداری و بهره بردار غیرتخصصی
این طرح ها، با جاری شدن سیلاب های ویرانگر در شمال و جنوب کشور در اثر کاهش سطح پوشش گیاهی، طی سالهای اخیر به تدریج به سوی علمی تر شدن چگونگی برداشت ها، راه پیموده است. اما به این اتفاق در شرایطی افتاده که دیگر کار از کار گذشته است و در شرایطی اجرا می شود که بهره برداران، جنگل ها را تُنُک کرده و بسیاری از گونه های گران بها و ارزشمند نابود شده است.
دکتر اسماعیل کهرم در این باره می گوید: »میزان برداشت پایدار از جنگل ها باید۳/۲ میلیون مترمکعب باشد؛ اما۶ میلیون مترمکعب از جنگل های هیرکانی شمال کشور برداشت می شود که دست کم سه میلیون سال قدمت دارند.«
متاسفانه بخش های بزرگی از جنگل های شمال کشور در دست بهره بردارانی است که از علم جنگل و محیط زیست هیچ نمی دانند و فقط تاجران خوبی هستند. آنها می خواهند در کمترین مدت سرمایه گذاری، بالاترین میزان سود را به دست بیاورند و از تمام۱۸ مورد ارزش جنگل ها، تنها ارزش تولید چوب آن را می شناسند؛ در حالی که در علم جنگلداری، جنگل ها از ارزش های بسیاری برخوردارند که از جمله می توان به »تولید اکسیژن« ، »جذب کربن«، »جذب گرد و غبار«، »ذخیره آب در ریشه ها«، »جلوگیری از فرسایش خاک«، »مقابله با سیل« و کارکردهای بسیار دیگر اشاره کرد.
● تغییر کاربری جنگل ها
تا همین چندی پیش غالب تغییر کاربری ها یا به منظور انجام کشاورزی بود و یا ساخت ویلا که البته بسیاری از ارزشمندترین گونه های گیاهی و جنگل های هیرکانی را به کام مرگ کشید. اکنون، چند سالی است که منابع طبیعی ایران با دشمنی جدید مواجه شده است. ساخت کارخانه های صنعتی، طی چهار سال اخیر بخش های بزرگی از جنگل های گیلان را قربانی کرده و جنگل های گلستان و مازندران را با تهدید جدی مواجه کرده است.
جنگل های سراوان رشت نخستین قربانیان اجرای مصوبه ساخت شهرک های صنعتی در استان گیلان بودند. در گلستان درختان پارک ملی، بارها و باره در خطر تهدید جدی قرار گرفته اند.
جنگل های کهنسال مازندران نیز از این بلایا در امان نمانده اند.
دکتر مجید مخدوم استاد محیط زیست دانشگاه تهران معتقد است: »در پنج سال اخیر، به دلیل شتاب گرفتن مصوبات احداث طرح های صنعتی و احداث شهرک های صنعتی جدید، و همچنین توسعه شهرک های صنعتی موجود، پاکتراشی و تغییر کاربری جنگل شتاب بیشتری گرفته است.«
● تغییر کاربری و سدسازی
»درخت ها می میرند تا سدها برافراشته شوند« این، واقعیتی انکارناپذیر است. براساس گزارش ها و مستندات موجود، تمام سدهایی که طی دو دهه گذشته احداث شده اند بدون توجه به استانداردهای زیست محیطی ساخته شده و برای ساخت مخزن، تاج و یا آبگیری، ده ها و گاه صدها هکتار از جنگل های هیرکانی بکر و ارزشمند را قربانی کرده اند. این طرح ها در حالی اجرا می شوند که بر اساس طرح صیانت از جنگل های شمال »پروژه های عمرانی در دست اجرا، نباید منجر به کاهش سطح جنگل شود.« حوادث غیرمرقبه نظیر آتش سوزی، سیل و نیز زباله و چرای دام در جنگل،
جاده سازی و راهسازی در جنگل ها، عبور لوله های گاز، بخشی دیگر از عواملی است که آسیب های جبران ناپذیری به جنگل های باقیمانده کشور می رساند. به نظر می رسد تا تغییر نگرش تمامی وزارتخانه ها و دولتمردان نسبت به مقوله منابع طبیعی و جنگل، ماجرای نابودی جنگل های ایران همچنان ادامه دارد و تنها در صورتی می توان به پایان این روند تخریبی امید داشت که دست اندرکاران به اهمیت جنگل در زندگی بشر و سلامت زمین پی برده و آن را در سیاست های راهبردی و سپس مصوبه ها منتقل کند.
نظرات شما عزیزان:
????????: نابودی جنگل ها, ,
